Produkcja owoców z drzew
Produkcja owoców z drzew z powodu niesprzyjających warunków, przede wszystkim: wiosennych deszczy, niskich temperatur oraz przymrozków w okresie kwitnienia, a także złych warunków atmosferycznych utrudniających pracę w trakcie zbiorów, była zdecydowanie niższa niż przed rokiem. Wyraźny spadek plonowania wystąpił we wszystkich badanych gatunkach owoców z drzew. Plony wiśni i czereśni były najniższe i kształtowały się na poziomie ok. 37% plonów z 2016 r. Wyższe plony miały jabłka i gruszki, przy czym plonowały wyraźnie gorzej (o ok. 32%) niż przed rokiem. Główną przyczyną tak niskiego plonowania były uszkodzenia wywołane przymrozkami podczas kwitnienia i zawiązywania owoców.
Przy zdecydowanie mniejszej podaży ceny skupu podstawowych gatunków owoców z drzew wyraźnie wzrosły. Odnotowano wzrost cen: jabłek (ok.104 zł/dt) – o ok. 77%, śliwek (ok. 240 zł/dt) – o ok. 105% oraz wiśni (ok. 400 zł/dt) – o ok. 195%, czereśni (ok. 1004 zł/dt) – o ok. 230% i gruszek (ok. 261 zł/dt) – o ok. 34%.
Na podstawie art. 23 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w Polsce w roku szkolnym 2016/2017 w szkołach podstawowych kontynuowano realizację unijnego programu „Owoce i warzywa w szkole”. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/791 z dnia 11 maja 2016 r. zmieniającym rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 i (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do programu pomocy dotyczącej dostarczania owoców i warzyw, bananów oraz mleka w placówkach oświatowych wprowadzony program ten został zastąpiony nowym instrumentem pomocowym o nazwie „Program dla szkół”. Na mocy tego rozporządzenia od roku szkolnego 2017/2018 wprowadzone zostały nowe wspólne ramy prawne i finansowe w zakresie pomocy unijnej na rzecz dostarczania dzieciom w placówkach oświatowych świeżych i przetworzonych owoców i warzyw oraz mleka i przetworów mlecznych. Program połączył dwa unijne programy – „Mleko w szkole” (realizowany w Polsce w latach szkolnych 2004/2005–2016/2017) oraz „Owoce i warzywa w szkole”.
Celem „Programu dla szkół” jest promowanie wśród dzieci zdrowej diety i wspieranie kształtowania zdrowych nawyków żywieniowych przez finansowanie:
- dostaw owoców i warzyw oraz mleka i produktów mlecznych,
- działań edukacyjnych,
- określonych kosztów związanych z promocją oraz oceną programu.
W Polsce grupą docelową „Programu dla szkół” są dzieci z klas I–V szkół podstawowych. W roku szkolnym 2017/2018 uczniowie bezpłatnie otrzymywali owoce, warzywa i soki oraz mleko i produkty mleczne (tj.: jabłka, gruszki, śliwki, truskawki, soki owocowe, warzywne i mieszane, marchewki, rzodkiewki, paprykę słodką, kalarepę, pomidorki, mleko białe, serki twarogowe, jogurty i kefiry naturalne).
Dostawy produktów mlecznych oraz owocowo-warzywnych do szkół rozpoczęły się na początku października 2017 r.
W roku szkolnym 2017/2018 dzieciom udostępnionych zostało ok. 163 mln porcji owocowo-warzywnych.
W I semestrze roku szkolnego 2017/2018 w „Programie dla szkół” uczestniczyło ponad 12,3 tys. szkół podstawowych w komponencie owocowo-warzywnym.
Od uruchomienia programu „Owoce i warzywa w szkole” w roku szkolnym 2009/2010 do 31 grudnia 2017 r. wypłacono na jego realizację ogółem 0,5 mld zł i udostępniono bezpłatnie 378 mln porcji owoców i warzyw.
Produkcja owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych
W 2017 r. zbiory owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych ogółem były niższe od łącznych zbiorów z roku poprzedniego. W stosunku do 2016 r. na niezmienionym poziomie utrzymały się uprawy określane jako pozostałe.
Do szacunku produkcji truskawek i poziomek gruntowych włączono powierzchnię ich uprawy z ogrodów przydomowych oraz znaczącą powierzchnię ekologicznych plantacji truskawek (na podstawie danych administracyjnych z lat poprzednich). Łączną powierzchnię uprawy truskawek i poziomek oceniono ostatecznie jako nieco niższą niż w roku 2016. Plonowanie ocenione na 35,8 dt/ha było niższe o 8,0%. Należy jednak podkreślić, że prezentowane plony truskawek są plonami średnimi, uwzględniają wszystkie plantacje, w tym również gorzej plonujące, także plantacje ekologiczne, których udział jest obecnie znaczący, a plonowanie przeważnie słabsze. W 2017 r. dodatkowym czynnikiem wpływającym ujemnie na wysokość plonów były na ogół niekorzystne warunki agrometeorologiczne. Silne mrozy występujące w styczniu, przy braku okrywy śnieżnej, spowodowały uszkodzenia na niektórych plantacjach truskawek, zwłaszcza młodych – nowo założonych. Wiosenne wznowienie wegetacji było na ogół opóźnione (celem przyspieszenia wzrostu część upraw została przykryta folią lub włókniną). Warunki podczas kwitnienia i zawiązywania owoców w większości były niesprzyjające. Skutkiem przymrozków był zmniejszony zbiór wczesnych truskawek.
Na poziom zbiorów malin wpłynęły przede wszystkim przymrozki skutkujące przemarznięciem jesiennych odmian. Dodatkowo wilgotny i zimny wrzesień opóźnił zbiory co skutkowało niską jakością owoców.
Areał upraw porzeczek pozostał zbliżony do roku poprzedniego. Na spadek zbiorów złożyły się straty związane z wiosennymi przymrozkami, jak również w związku z niską opłacalnością zaniechanie uprawy przez część plantatorów lub odpowiedniej pielęgnacji.
Ceny skupu podstawowych gatunków owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych w większości przypadków były znacząco wyższe niż przed rokiem. Wyjątek stanowiły maliny, których ceny spadły o ok. 14%.
W 2017 r. w strukturze towarowej produkcji rolniczej udział produkcji roślinnej zmniejszył się w stosunku do roku poprzedniego, przede wszystkim z powodu spadku udziału towarowej produkcji zbóż, upraw przemysłowych i owoców. Na poziom udziału towarowej produkcji zwierzęcej w towarowej produkcji ogółem wpłynął przede wszystkim wyraźny wzrost udziału towarowej produkcji mleka (o 3,6 pkt. proc.).
- źródło: GUS
Najnowsze komentarze